SlowLingo - strategie nauki języków: Przedefinujmy e-learning językowy - polska wersja naszego artykułu.

Prawdziwa wartość e-learningu

Prawdziwa wartość e-learningu jest mylnie rozumiana, a skupienie na temacie jest w niewłaściwym miejscu. Specjaliści od e-learningu i cała branża zbyt mocno podkreślają i wspierają współpracę ("collaboration"), pomijając aspekt indywidualny w procesie uczenia się. Co więcej, nauka języków obcych bardzo różni się od nauki innych przedmiotów, ponieważ jest złożonym procesem transformacji. E-learning dla języków obcych musi być postrzegany z innej perspektywy. Językowy e-learning należy przedefiniować. Tekst oryginalny opublikowany po angielsku znajdziesz tutaj.

Współczesny e-learning językowy - stan rzeczy

Główny nacisk w zakresie e-learningu (w badaniach, artykułach i kursach) pada na rozwiązania blended-learningowe dla klas w edukacji szkolnej. Można znaleźć wiele artykułów odpowiadających na pytania „Jak...?", głównie koncentrujących się na tworzeniu treści lub wsparciu nauczycieli, a w dużo mniejszym stopniu poruszających kwestie uczącego się. To nie tu powinien być fokus e-learningu. 

Z racji tego, że e-learning wspiera i niezależność i indywidualizm, powinien promować indywidualne i autonomiczne rozwiązania edukacyjne dla uczniów. Jest to szczególnie ważne w językach, w nauczaniu których cały nacisk kładziony jest na współpracę poza klasą i poza szkołą, zamiast na indywidualną, wspieraną przez rozwiązania komputerowe, pracę studenta. Uczę się i nauczam języków obcych w środowisku e-learningowym od 8 lat i każdego dnia widzę, że nawet w dobie aplikacji mobilnych, czyli dowolności czasu i miejsca nauki, istnieje wiele nieporozumień dotyczących tego, jak e-learning powinien funkcjonować. 

E-learning nie jest dla wszystkich 

E-learning generuje dużo zamieszania. Mówi się, że jest to wspaniałe narzędzie dla efektywnego i nowoczesnego nauczania. Daje dowolność czasu i miejsca nauki i promuje zaangażowanie. Niestety, takie postrzeganie jest bardzo niedokładne. Prawdziwe doświadczenie e-learningowe nie jest dla wszystkich. Wymaga od ucznia zestawu pewnych predyspozycji, takich jak silna motywacja własna do nauki i brak zahamowań w używaniu elementów „e” - nauki elektronicznej. Nie każdy uczeń jest na to gotowy. 

Czym są e-learning i blended learning? 

Zanim przejdziemy dalej, warto zwrócić uwagę na różnicę między e-learningiem i blended-learningiem. E-learning to termin ogólny dla nauki wykonanej z pomocą technologii. To jest wzajemne oddziaływanie pomiędzy człowiekiem a komputerem. Innymi słowy, interaktywność jest e-learningiem. To natychmiastowa informacja zwrotna, czynnik stymulujący, tak istotny w procesie uczenia się. 

Według powszechnej opinii blended-learning łączy standardowe zajęcia lekcyjne z nauką poza klasą i współpracą pomiędzy uczniami, wspieraną rozwiązaniami technologicznymi. Ta definicja mogłaby być wystarczająca dla większości przedmiotów szkolnych, jest jednak niewłaściwa dla nauki języków i niesprawiedliwie faworyzuje klasę i pracę w grupie ponad indywidualnym, osobistym i efektywnym doświadczeniem. Nauczanie fizyki różni się od nauczania literatury angielskiej i zdecydowanie różni się od nauczania języków, więc podejście do każdego powinno być inne. 

Języki powinny iść własną drogą 

Dlaczego więc podejście do językowego e-learningu powinno się różnić od podejścia do innych przedmiotów? Wielu uczniów i nauczycieli nadal wierzy, że nauka języków obcych polega na komunikacji. Jest to oczywiście częściowo prawdą, ale nauka języka polega na wielu jeszcze innych aspektach. Nie należy mylić procesu uczenia się z końcowym rezultatem, jakim jest znajomość języka i umiejętność komunikacji. 

Nauka języka polega na wypracowaniu nowego wzorcu myślowego i innej mentalnej konstrukcji rzeczywistości. Nieporozumienie dotyczące aspektu komunikacyjnego w uczeniu się języków wpływa na sposób, w jaki postrzega się e-learning i strategie uczenia się i nauczania online. Jeśli skupimy się na indywidualnym mentalnym procesie w nauce języka, zobaczymy, jak różny powinien być z założenia e-learning od tak bardzo promowanego modelu klasy, w której główny nacisk jest na komunikację i współpracę. Odpowiedzmy zatem na fundamentalne pytanie. 

Czy muszę uczyć się w klasę, aby się nauczyć? 

Nie, nie muszę. Wszechobecna jest spora presja na współpracę w procesie uczenia się i jest to uważane za główną zaletę e-learningu, podczas gdy powinno być zupełnie odwrotnie. Wspólne uczenie się jest błędnym pojęciem, gdy stosuje się do wszystkich. Współpraca jest często wymuszona na uczniu, który niekoniecznie chce się dzielić z innymi osobistym, prywatnym doświadczeniem przyswajania informacji. Stwierdzenie, że nauka nie powinna angażować współpracy na wczesnych etapach uczenia się może być kontrowersyjne, ale sama byłam świadkiem wielu potwierdzających to sytuacji: miałam zajęcia z wieloma uczniami, których umiejętności językowe rozkwitły, gdy nie byli zmuszeni do nauki z innymi, a mieli możliwość uczenia się swoim tempem, w samotności. Wielu studentów nie czuje potrzeby, aby uczyć się z innymi, a wręcz odczuwają pewnego rodzaju dyskomfortu, gdy są do tego zmuszani. To nie musi mieć nic wspólnego z nieśmiałością czy brakiem pewności siebie. Oznacza to po prostu, że chcą, aby ich nauka, ich aktywność umysłowa i złożony proces myślowy, jaki wykonują, był ich prywatną sprawą. Ufają nauczycielowi i nie chcą być rozpraszani przez innych uczniów. 

Bardzo ważne jest również, aby uświadomić sobie, że profil ucznia e-learningowego, takiego, który świadomie wybiera naukę indywidualną (z lektorem online) różni się od zwykłego ucznia w klasie. Taki uczeń wybiera e-learning nie tylko ze względu na oszczędność czasu. Wybiera e-learning, ponieważ czuje, że może wykorzystać swój potencjał do maksimum, a proces nauki nie zostanie zachwiany przez innych uczących się. 

Nie neguję znaczenia i wpływu współpracy i komunikacji w grupie. Po prostu muszą one wystąpić na samym końcu całego procesu i być polem do ćwiczeń. Współpraca i komunikacja w grupie są istotne na wyższych poziomach biegłości językowej, ale muszą służyć doprowadzaniu do perfekcji i ćwiczeniu tego, co już wiemy, a nie wprowadzać nowe informacje. Współpraca nie powinna być traktowana rdzeń językowego e-learningu, ponieważ przepełnione klasa nie jest niezbędne do robienia postępów. 

Prawdziwa wartość e-learningu 

Czynnikiem sukcesu w nauce języka obcego jest praktyka i informacje zwrotne. Dużo praktyki i wiele informacji. Nauka języka jest specyficzna, ponieważ ilość praktyki jest rzeczywiście tym, co stanowi naukę. Nie wystarczy po prostu wkuć teorię, zrozumieć i zapamiętać, a następnie ćwiczyć przywoływanie. Trzeba ciągle stosować wiedzę, aż stanie się nieodłączną częścią wzorców myślenia, kiedy zmieni się z informacji w proces. Ćwiczenia online ułatwiają praktykowanie wiedzy i dają natychmiastową informację zwrotną, co pozwala na szybsze przyswojenie języka i sprawniejsze internalizowanie uczonego materiału. 

W e-learningu student może ćwiczyć materiał, przyswajając go na własną rękę, z dala od presji zewnętrznej. Może odnosić się do dowolnego źródła, czy to nauczyciela, podręcznika, a nawet strony internetowej, aby przepracować trudne aspekty. A wtedy może ćwiczyć jeszcze więcej. Istnieje wiele różnych zasobów e-learningowych (filmy, teksty i aplikacje mobilne), które mogą posłużyć jako pole dla językowych manewrów. Dostarczają one użyteczne przykłady, jeszcze bardziej bogate treści i interaktywność. Wszystko dla praktyki, dla większej automatyzacji, dla natychmiastowej informacji zwrotnej. To rzeczywista wartość e-learningu. Czynnik ludzki – nauczyciel - jednak jest niezbędny. Nauczyciel pełni funkcję przewodnika i motywatora, trzymającego rękę na pulsie postępów studenta. 

Tutoring 1:1 - Przyszłość 

Efektywne rozwiązania e-learningowe polegają na interakcji uczeń-nauczyciel online, w przeciwieństwie do zwykłej klasy, gdzie panuje interakcja nauczyciel-klasa. Zaskakujące jest to, że tutoringowi online 1:1 poświęca się bardzo mało uwagi. Pomimo tego, że staje się coraz bardziej popularny, wciąż mówi się i pisze o nim mało. Gdy Coursera oferowało MOOC dotyczący nauczania online (kurs "Learning to teach online"), instruktorzy ominęli aspekt indywidualnej nauki, twierdząc, że jest to po prostu nowy trend i że nie mają wystarczającej wiedzy na ten temat. 

Niemniej jednak to właśnie tutoring 1:1 online jest podstawą e-learningu i prawdziwego blended learningu. Nowoczesne i efektywny blended learning powinien przede wszystkim polegać na zajęciach online z nauczycielem (poprzez Skype, Hangout lub wirtualnej klasie), który służy jako pomocna dłoń w zrozumieniu zagwozdek, a także ogromnej ilości samodzielnej pracy studenta z materiałem e-learngowym (online, mobile etc.). 

To właśnie prawdziwy blended learning.